W wigilijnym jadłospisie ważne miejsce zajmują ryby, głównie słodkowodne (najczęściej karp, szczupak lub sandacz) oraz śledzie przyrządzane na różne sposoby – chociaż pojawiły się dużo później niż tradycyjne potrawy ze zbóż, warzyw, grzybów i owoców. Początkowo ryby podawano na wieczerzę wigilijną tylko na dworach i w bogatych klasztorach. Obecnie w wielu domach ryby są głównym i najważniejszym daniem. Są również specjalnością świątecznej kuchni polskiej, np.: karp lub szczupak w szarym sosie, karp smażony lub  faszerowany, krojony w plastry i zalany galaretą. Przysmakiem wigilijnym bywał także karaś w śmietanie albo lin w kapuście. (Na podstawie „Polskie obrzędy i zwyczaje” – B. Ogrodowska)

Dla urozmaicenia tradycyjnego wigilijnego menu proponuję ryby w pomidorach:

Ryba po japońsku:

• 80 dag filetów rybnych (np. miruna),
• 2 jaja,
• ok. 1 szklanki mąki,
• ok. 1 szklanki mleka,
• 2 duże cebule,
• 1 czerwona papryka świeża lub słoik konserwowej,
• kilka ogórków konserwowych.

Zalewa:

• 1,5 szklanki wody,
• 1 szklanka oleju,
• 4 łyżki cukru,
• 3-4 łyżki octu,
• 1 mały koncentrat pomidorowy,
• 4 łyżki keczupu,
• 1 płaska łyżeczka soli.

Przygotowanie:
Filety podzielić na 4-5 części i posypać wegetą. Wykonać ciasto naleśnikowe i usmażyć w nim kawałki ryby. Cebulę i ogórki pokroić w talarki, paprykę w paski. W salaterce układać na przemian usmażoną rybę i pokrojone warzywa. Wszystkie składniki zalewy wymieszać, zagotować i gorącą zalać przygotowana rybę. Salaterkę przykryć i odstawić na godzinę. Smakuje na zimno i na ciepło.
Podawać: salaterki ze szkła przezroczystego, najlepiej proste.

Dorsz duszony w pomidorach:

• 80 dag sprawionego dorsza,
• puszka pomidorów bez skórki,
• 3 ząbki czosnku,
• 2 łyzki oleju,
• łyżka mąki,
• łyżeczka soku z cytryny,
• łyżka posiekanej natki pietruszki,
• łyżeczka cukru,
• kilka listków bazylii,
• sól,
• pieprz,
• olej do smażenia

Przygotowanie:
Dorsza umyć, osuszyć, pokroić w dzwonka, skropić sokiem z cytryny, oprószyć solą, pieprzem i mąką. Kawałki ryby zrumienić z obu stron na oleju. W rondlu rozgrzać olej, wrzucić rozdrobnione pomidory, dodać cukier, sól, pieprz i posiekany czosnek. Dusić 10 – 15 minut na małym ogniu, często mieszając. Do sosu dodać porcje ryby, dusić pod przykryciem 10 minut. Posypać posiekaną zieleniną.

Irena Babczyńska
fot. Sylwia Palma