Gdy zbliża się świąteczny czas kuchnie tętnią życiem i pachną wykwintnymi zapachami. Są to miejsca, które w naszym codziennym zabieganiu wspominamy i do których tęsknimy, bo przypominają beztroski okres dzieciństwa.
Zgodnie z polskim zwyczajem potrawy wigilijne powinny być postne, czyli bezmięsne i bez dodatku tłuszczów zwierzęcych. Choć zgodnie z obowiązującymi przepisami kościelnymi w wigilię Bożego Narodzenia nie obowiązuje zachowanie wstrzemięźliwości od spożywania mięsa, polscy biskupi zachęcają do zachowania tradycji postnej kolacji wigilijnej, ze względu na wyjątkowy charakter tego dnia w naszym kraju.
W zależności od regionu i tradycji rodzinnych zestaw wigilijnych potraw jest różny. Choć w wielu domach zachowuje się tradycję 12. potraw na wigilijnym stole, to jak wynika z informacji Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi potraw na wigilijnym stole powinno być 7, a gdy dom jest zamożniejszy, wtedy 9 lub 11. Liczba osób zasiadających przy stole wigilijnym powinna być parzysta.
Do najczęściej wymienianych potraw wigilijnych należą m.in.: barszcz czerwony z uszkami, zupa grzybowa, zupa z suszu owocowego, ryby, przyrządzane na różne sposoby - z tradycyjnym karpiem smażonym i w galarecie, kapusta z grochem, kapusta z grzybami, pierogi z kapustą i z grzybami, kasza z suszonymi grzybami, fasola z suszonymi śliwkami, paszteciki z grzybami, kluski z makiem, cukrem i miodem, makiełki.
Moje podpowiedzi mogą pomóc w urozmaiceniu wigilijnego i świątecznego menu na naszych stołach. Z życzeniami smacznych świąt proponuję:
Śledzie w pomidorach
Produkty:
Sos:
Cebulę podsmażyć na oleju, dodać cukier, chwilę smażyć. Dodać ocet i resztę składników sosu, poddusić. Zdjąć z ognia, dodać gorczycę, wystudzić. W naczyniu układać warstwami śledzie i sos. Na wierzchu powinien się znaleźć sos.
Ryba po japońsku
Produkty:
Zalewa:
Filety podzielić na 4-5 części i doprawić wegetą. Z mleka, mąki, jajek przygotować ciasto naleśnikowe, maczać w nim kawałki ryby, następnie smażyć je na rozgrzanym oleju. Cebulę i ogórki pokroić w talarki, paprykę w paski. W salaterce układać na przemian usmażoną rybę i pokrojone warzywa.
Wszystkie składniki zalewy wymieszać, zagotować i gorącą zalewą zalać przygotowaną rybę. Salaterkę przykryć i odstawić na godzinę. Smakuje zarówno na zimno, jak i na ciepło.
Zapiekanka z łososiem
Produkty:
Ziemniaki ugotować, ostudzić, pokroić w plastry. Rybę skropić cytryną, przyprawić solą i pieprzem, obtoczyć w mące, obsmażyć z obu stron na rumiano. Naczynie żaroodporne posmarować olejem, ułożyć plastry ziemniaków, na ziemniaki rybę, rozsmarować śmietanę i posypać startym żółtym serem. Zapiekać 30 min w temperaturze 180oC. Kroić w kostkę.
Wołowina na ciepło i na zimno
Produkty:
Wołowinę ugotować w wywarze z włoszczyzny. Masło roztopić. Gdy mięso będzie miękkie wyjąć, ostudzić, posmarować musztardą, zanurzyć w maśle, obtoczyć w tartej bułce. Mięso ułożyć w naczyniu żaroodpornym, polać pozostałym masłem, zapiec w piekarniku. Rosół można wykorzystać do innego dania, natomiast wołowinę można podawać jako pieczeń na ciepło lub jako wędlinę na zimno.
Makowiec na cieście ucieranym
Produkty:
Ciasto:
Masa:
Lukier:
Przygotować ciasto. Utrzeć tłuszcz z cukrem, dodając żółtka i mąkę przesianą i wymieszaną z proszkiem do pieczenia. Do masy dodać białka ubite na pianę, wymieszać, wyłożyć na wysmarowaną tłuszczem formę.
Przygotować masę makową. Mak gotować ok. pół godziny. Odcedzić, przestudzić, przekręcić 2–3 razy przez maszynkę. Dodać cukier, żółtka, tartą bułkę, olejek, rodzynki, pokruszone drożdże i ubitą na sztywno pianę. Gotową masą przykryć ciasto. Piec 45–50 minut w 170oC. Składniki lukru dokładnie wymieszać, posmarować wystudzone ciasto, posypać kandyzowaną skórką pomarańczową.
Irena Babczyńska
ŁODR O/Piotrków Trybunalski
Źródło: Wydawnictwa ŁODR zs. w Bratoszewicach, fot. "Ryba po japońsku" - Sylwia Palma RZD Bełchatów