Święcone sporo pochłania czasu,
niemało panie miały ambarasu
z tem by się babki dobrze im udały,
w miarę podrosły, zakalca nie miały.
By były drożdże w porę dostarczone,
Mięsiwa kruche i ni przypalone.
Jak wyjdą torty, mazurki baukuchy,
Pierogi, sery, jajka i szpekkuchy.
[Adam Habdanik,
Wielkanoc na Litwie, Wilno 1929]

Wielkanoc to najstarsze, najważniejsze  i najbardziej uroczyste święto chrześcijańskie, inaczej uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego, Pascha, obchodzone na pamiątkę Zmartwychwstania  Jezusa w pierwszą niedzielę po pierwszej pełni Księżyca; wg kalendarza gregoriańskiego Wielkanoc przypada między 21 III a 25 IV. Świętowanie Wielkanocy w dzień Żydowskiej Paschy było początkowo przyczyną nieporozumień między chrześcijanami pochodzenia żydowskiego a innymi chrześcijanami. W Kościele Katolickim wczesnym rankiem w Wielkanoc odbywa się procesja, po której jest sprawowana uroczysta msza zwana rezurekcją. Głównym akcentem rodzinnym Wielkanocy jest śniadanie wielkanocne, w czasie którego spożywa się pokarmy poświęcone w Wielką Sobotę. Drugim dniem świąt Wielkanocy jest poniedziałek Wielkanocny – towarzyszą mu zwyczaje ludowe, upływa bardziej zabawowo na śmigusie i dyngusie, kiedy to każdy i każdego powinien oblać wodą, a przynajmniej skropić perfumami, aby wielowiekowym obyczajom  i zwyczajom ludowym stało się zadość.
W Kościele Katolickim obrzędu bizantyjsko-ukraińskiego w Wielkanoc odbywa się procesja z Najświętszym Sakramentem i Ikoną Zmartwychwstania oraz uroczysta jutrznia wielkanocna; w Kościele prawosławnym odbywa się procesja paschalna, jutrznia z Kanonem św. Jana z Damaszku, uroczysta liturgia eucharystyczna, wieczorem – nieszpory.
Według tradycji chrześcijańskiej Wielkanoc jest „Świętem świąt”, „uroczystością uroczystości”. Każda niedziela roku jest pamiątką Wielkanocy jako Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego.
Wielkanoc świętuje się u nas w kręgu rodzinnym przy pięknie nakrytym i wyjątkowo obficie i suto zastawionym stole ozdobionym zielenią, barankami, pisankami, wieloma przepysznymi potrawami. Najbardziej uroczystą chwilą podczas całych świąt jest śniadanie wielkanocne, zwane również „święconem”. Dzisiejsze „Święcone „ mieści się w niewielkim koszyczku i zawiera: pisanki, chrzan i sól, chleb i masło, kawałek kiełbasy i małą babeczkę. Od dzielenia się poświęconym jajkiem ugotowanym na twardo oraz wzajemnym składaniem sobie życzeń zaczyna się uroczyste śniadanie. To jedyny w roku, wyjątkowy posiłek łączący funkcję zarówno obfitego śniadania, jak i obiadu, którego tego dnia nikt specjalnie nie szykuje. Taki wielkanocny śniadanio-obiad. Resztę dnia, jeśli wiosenna pogoda nie spłata psikusa, warto poświęcić na spacery, a zwłaszcza na odwiedzanie ustrojonych grobów Pańskich.
Najodpowiedniejsze na uroczyste śniadanie wydają się lekkie i wykwintne przekąski, sałatki i surówki, uszlachetnione bakaliami. Warto przygotować przekąski z jaj i różne pieczenie. Do tego świetnie będą pasowały sosy chrzanowe i tatarski. Na deser podajemy: paschę, babkę, mazurek i inne ciasta. W tym dniu wszystkie dania serwujemy w odświętnej porcelanie, na ładnie nakrytym stole. Tradycją wielkanocnego stołu jest jego świeży, radosny i kolorowy wygląd. Składają się na to barwne pisanki, zielone wiosenne roślinki oraz dekoracyjne półmiski pełne wędlin, nadziewanych jajek, pięknie zdobionych czerwoną papryką, szczypiorem, pomidorami, sałatą, natką pietruszki itp.

Jajka faszerowane po staropolsku
Składniki:

• 7 jaj,
• 30 gsuszonych grzybów,
• 2 łyżki świeżego startego chrzanu,
• 1 surowe żółtko,
• 2 łyżki usiekanej drobniutko zielonej pietruszki,
• łyżka oleju,
• 3 łyżki masła,
• bułka tarta,
• sól i pieprz.

Przygotowanie:
Umyte grzyby namoczyć w niewielkiej ilości przegotowanej wody i zostawić na noc, następnego dnia ugotować. Ugotowane jaja w skorupkach ostrym nożem przeciąć na pół, delikatnie wyjąć białka i żółtka. Jaja i osączone grzyby przepuścić przez maszynkę lub bardzo drobno posiekać nożem, utrzeć z masłem, chrzanem, zieloną pietruszką, solą, pieprzem i surowym żółtkiem. Nadziać skorupki, farsz posypać tartą bułką. Na patelni mocno rozgrzać olej, ułożyć połówki jajek – farszem do dołu i usmażyć. Podawać na gorąco lub na zimno.

SMACZNEGO!!

Anna Gołaszewska
Rejon Łódzki Wschodni