ASF jest choroba wyjątkowo groźna, nieuleczalna, wysoce zakaźna i zaraźliwa, wirusowa choroba świń domowych oraz dzikich, podlegająca obowiązkowi urzędowego zwalczania. Główne źródło zakażenia dla świń domowych stanowią dziki, będące bezobjawowymi nosicielami i siewcami zarazka, a także chore lub ozdrowiałe świnie domowe. Zainfekowane świnie są trwale zakażone, a wirus jest obecny we wszystkich płynach ustrojowych, wydzielinach i wydalinach. Największe ilości wirusa siane są z kałem oraz drogą aerozolową z układu oddechowego. Wirus ten jest oporny na działanie czynników środowiskowych, w niskiej temperaturze pozostaje żywotny i zjadliwy przez kilka lat. Wysoka temperatura niszczy wirusa relatywnie szybko: w temp. 55° ginie po 45 min., a w temp. 60° po 20-30 min. Jest on wrażliwy na działanie 2% roztworu sody żrącej, detergenty, podchloryn sodu.

Do zakażenia dochodzi przez przewód pokarmowy, ale możliwe jest również zakażenie drogą oddechową lub przez uszkodzoną skórę. Następnie wirus drogą naczyń krwionośnych i limfatycznych dostaje się do narządów w których się intensywnie namnaża i ponownie wraca do układu krwionośnego gdzie utrzymuje się do śmierci zwierzęcia. Wirus obecny jest we wszystkich narządach, mięśniach i krwi. Okres inkubacji choroby trwa od 4-8 dni(maksymalnie 21 dni). Pierwszym i jedynym objawem choroby jest gorączka 41-42°C, ale gorączkujące świnie mają zachowany apetyt, poruszają się normalnie, a tylko niektóre wykazują objawy podniecenia. Gorączka utrzymuje się przez 3–4 dni później spada i pojawiają się inne objawy kliniczne jak: sinica skóry, uszu, boków, brzucha, wybroczyny skórne, pienisty lub krwisty wypływ z nosa, biegunka z domieszką krwi, niedowład zadu. Podejrzenie choroby powinien budzić każdy przypadek szybko szerzących się zachorowań świń z objawami gorączki, wybroczynowością i śmiertelnością sięgającą do 100% w różnych grupach wiekowych. Ponieważ nie odnotowano dotąd skutecznego leczenia i szczepionki więc zwalczanie opiera się tylko i wyłącznie o odpowiednie metody administracyjne.

W celu zapobiegania zakażenia stosuje się odpowiednie działania bioasekuracyjne:

1. Ograniczenie osobom postronnym dostępu do pomieszczeń, w których utrzymywane są zwierzęta,
2. Stosowanie mat dezynfekcyjnych,
3. Bieżące odkażanie sprzętów wykorzystywanych przy obsłudze zwierząt,
4. Zabezpieczenie gospodarstwa, zwierząt, paszy przed dostępem gryzoni i zwierząt dzikich,
5. Nieskarmianie odpadków gastronomicznych,
6. Zakup zwierząt tylko ze znanego źródła i ze świadectwami zdrowia,
7. Stosowanie odzieży i obuwia ochronnego,

Jeśli właściciel stwierdza objawy zwiększonych zachorowań i padnięć świń, natychmiast powinien zawiadomić Powiatowego Lekarza Weterynarii. Bezpośrednio lub za pośrednictwem swojego lekarza, wójta lub burmistrza.

Monika Karczewska